İsveç, ocak ayında Lapland’da nadir toprak elementi rezervi bulduğunu açıkladı. İsveçli demir cevheri madencisi LKAB şirketi, akıllı telefonların, elektrikli araçların ve rüzgâr türbinlerinin üretimi için gerekli olan nadir toprak elementlerinin önemli rezervlerini tespit ettiklerini söyledi.

LKAB CEO’su, nadir toprak metallerinin miktarının 1 milyon tonu aştığını ve Avrupa’da türünün bilinen en büyük yatağı olduğunu açıkladı. Ancak şirket, madenciliğin başlamasının en az on yıl alabileceği konusunda da uyardı.

İsveç Enerji ve Ticaret Bakanı da “AB’nin kendi kendine yeterliliği ve Rusya ve Çin’den bağımsızlığı madende başlayacak” ifadelerini kullandı.

AB, nadir toprak elementleri konusunda piyasadaki rakiplerinin oldukça gerisinde. Avrupa, nadir toprak minerallerinin yaklaşık yüzde 98’ini Çin’den alıyor ve bunların hiçbiri Avrupa’da çıkarılmıyor.

Nadir toprak metalleri, yeryüzündeki dağılımına göre, Çin NTE rezervlerinin yaklaşık yüzde 36,52, Rusya yüzde 19,27, ABD’de yaklaşık yüzde 13,19, Avustralya’da yüzde 5,48 Hindistan yüzde 3,14’üne sahiptir.

ÇİN İLK SIRADA

Avrupa Komisyonu’na göre, blok ekonomisinin dijital ve yeşil geçişi sebebiyle talep 2030’a kadar beş kat artacak.

Çin, nadir toprak elementlerinde neredeyse yüzde 100 tekele ve kalıcı mıknatıslar üzerinde de yarı tekele sahip bir ülke.  Pekin yönetimi, hammadde fiyatlarını geçen yıl yüzde 50 ila 90 arttırdı.

Çin’in nadir toprak elementi alanındaki ticari ve politik kısıtlamaları ve NTE’lerin kullanım alanlarının önemi nedeniyle NTE’ler, ABD Enerji Bakanlığı (DOE) ve Avrupa Komisyonu (European Commision) tarafından stratejik ham maddeler kategorisine alındı.

ABD Ticaret Bakanlığı 2019 yılındaki bir raporda ABD içindeki nadir toprak elementi üretiminin artırılması ve dışa bağımlılığın azaltılması için acil tedbirler alınması gerektiğini vurgulamış ve “Rusya’nın ya da Çin’in nadir toprak elementi ihracını durdurması ekonomi üzerinde ciddi bir şok etkisi yaratabilir” uyarısını yapmıştı.

Çin, piyasanın en büyük üreticisi. ABD’de sadece bir tesiste nadir toprak elementi işleniyor. Çin ise bu alanda en gelişmiş ülke konumunda. ABD’de çıkarılan nadir toprak elementlerinin dahi önemli bölümü işlenmek üzere Çin’e gönderiliyor.

2010 yılında Çinli bir balıkçı gemisinin kaptanının Japonya tarafından gözaltına alınmasıyla Pekin yönetimi Japonya’ya nadir toprak elementi satışını tamamen durdurmuştu.

JEOPOLİTİK ARAÇ

Japonya gözaltına alınan Çinli gemi kaptanını serbest bırakınca nadir toprak elementi ihracatı da yeniden başlamıştı.

Akıllı telefonlar, elektronik araçlar ve rüzgâr tribünleri gibi teknolojilerde üretiminde gerekli olan hammadde tedariki Çin için gerçek bir jeopolitik araç haline geldi.

Uranyum ve demir gibi nadir elementlerin dünya rezervinin yüzde 35’ine sahip olan ülkede, bu cevherler yatırıma açık alanlar olmak itibarıyla Grönland’ın stratejik önemini artıran unsurlar arasında.

Hande Karacasu

Ters Akım